Het gedrag van de leerkracht en de interacties die tussen de docent en de leerling plaatsvinden veranderen continu. Het ene moment zal de docent zich iets vriendelijker en minder gezaghebbend gedragen terwijl hij/zij het volgende moment iets strenger wordt om de leerlingen bijvoorbeeld weer aan het werk te krijgen. Om alle gedragingen en interacties gedurende een les te meten kan het beste gebruik gemaakt worden van observaties. Tijdens een observatie in de klas kan een observant namelijk direct noteren wat voor een gedrag vertoont wordt.

Voor het observeren van interacties in de klas wordt vaak de les eerst opgenomen om vervolgens de opname terug te kijken en het gedrag van de docent en/of de klas te scoren.

Deze scores kunnen dan bijvoorbeeld op State Space Grids (SSG’s) weergegeven worden. Een State Space Grid is een twee-dimensionaal raster waarbij het gedrag van de leerkracht bijvoorbeeld op de x-as wordt weergegeven en het gedrag van de leerlingen op de y-as. Hieronder zijn twee voorbeelden te zien waarin leerkracht-leerling interacties in kaart zijn gebracht voor de mate van invloed (linker plaatje) en de mate van nabijheid (rechter plaatje). De zwarte lijn geeft complementair gedrag weer. De docent die hier geobserveerd is laat vrij veel invloed en nabijheid zien. De figuren maken verder duidelijk dat de interactie in deze klas vrij stabiel is.

Ook kan er gebruik worden gemaakt van de computer-joystick methode of Continous Assessment od Interpersonal Dynamics (CAID, zie afbeelding). Door gebruik te maken van de joystick methode is het mogelijk om het gedrag van een leerkracht op tegelijkertijd invloed en nabijheid te noteren. In het geval van het gebruik van de joystick-methode kan meteen gekeken worden hoe de leerkracht gedurende deze les in de interpersoonlijke cirkel heeft gescoord.

[collapse title=”Lees meer”]
Mainhard, M. T., Pennings, H. J., Wubbels, T., & Brekelmans, M. (2012). Mapping control and affiliation in teacher–student interaction with state space grids. Teaching and Teacher Education, 28(7), 1027-1037.

Pennings, H. J., Brekelmans, M., Sadler, P., Claessens, L. C., van der Want, A. C., & van Tartwijk, J. (2018). Interpersonal adaptation in teacher-student interaction. Learning and Instruction, 55, 41-57.

Pennings, H. J., & Mainhard, T. (2016). Analyzing teacher–student interactions with state space grids. In Complex dynamical systems in education (pp. 233-271). Springer, Cham.

Lizdek, I., Sadler, P., Woody, E., Ethier, N., & Malet, G. (2012). Capturing the stream of behavior: A computer-joystick method for coding interpersonal behavior continuously over time. Social Science Computer Review, 30, 513–521.

[/collapse]